Mekanik Lisanlama

Yerli albümlerde kullanıcılar bu formatlar için eser sahiplerinden veya Editörlerinden izin (muvafakatname) almak zorundadır. Mekanik Lisanslama Birimi bu izinleri, yapımın içeriğini sistemden ve ilgili sitelerden kontrol ederek eser sahipleri adına çoğaltım iznini verir ve eserin kullanımından doğan telif ücretini tahsil eder.

Lisans sözleşmeleriyle gelen yabancı albümlerin albüm bilgileri formunun kontrolü; editör katalogları, eser veri tabanımız, uluslar arası veri tabanları ve diğer müzik bilgi sitelerinden yapılır. Yurt dışı meslek birlikleriyle yapılan anlaşmalar doğrultusunda, korumamızda olan üyelerimizin eserleri için izne gerek duyulmaksızın onay verilir. Lisans anlaşması yapılmadan Türkiye’de hazırlanan ve üretilen compilation albümler kontrol edilirken de yine aynı programlar kullanılır. Compilation albümlerin diğer albümlerden farkı edisyon üyelerimizden kullanım izni alınmasıdır. Bütün izinler tamamlandıktan sonra gerekli onay verilir.

Mekanik Lisanslama Birimi tarafından yapılan işlemler neticesinde çoğaltımı yapılan albümlerin telif ücretleri her ay düzenli olarak üyelere dağıtılır.

Muvafakatname Nasıl Doldurulur?

5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, eser/mali hak sahiplerinin eserleri üzerindeki haklarını Manevi Haklar ve Mali Haklar olmak üzere iki başlık altında düzenlemiştir. 

Manevi Haklar, münhasıran eser sahibine ait olan haklardır. Manevi hakların meslek birlikleri tarafından korunması ve takibi söz konusu değildir.

Mali Haklar ise; işleme hakkı, çoğaltma hakkı, yayma hakkı, temsil hakkı, işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı biçiminde, Yasada sınırlı olarak sayılmıştır. Bu haklardan yayma (ilk izin) hakkı dışındaki haklar MESAM tarafından korunmaktadır. Yayma (ilk izin) hakkı, manevi haklarda olduğu gibi, münhasıran eser sahibi tarafından kullanılmakta ve korunmaktadır; eserin bir yapımda kullanılabilmesi için, meslek birliğinden değil, eser sahibinden izin alınmakta kullanım bedeli doğrudan eser sahibine ödenmektedir.

Kanun’un 52. maddesi uyarınca, mali haklara ilişkin sözleşmelerin mutlaka yazılı olması ve konuları olan hakların ayrı ayrı gösterilmesi şarttır. Buna göre; bir eserin herhangi bir albümde kullanılmasına izin verilirken, bu iznin sınırları, unsurları, koşulları, ayrı ayrı gösterilmelidir. 

Uygulamada kullanılan izin belgelerinin (muvafakatnamelerin), başlıca şu unsurları içermesi zorunludur:

TARAFLAR : Eserin kullanılmasına izin veren eser/hak sahibi ve yapımcı açıkça belirtilmelidir. Eser ile ilgili başka hak sahipleri belirtilmelidir. Örneğin; izin veren besteci ise, söz yazarının kim olduğunu da belirtmelidir.

ESER ADI : Kullanılmasına izin verilen eserin adı (ve olası karışıklıkları başlangıçta önlemek için ilk satırı) belirtilmelidir.

YAPIM ADI : Eserin kullanılacağı yapımın adı belirtilmelidir. Eğer izin verildiği sırada yapım adı henüz belli değilse, kastedilen yapım belirlenecek biçimde ifade kullanılmalıdır. Yapımla ilgili herhangi bir sınırlama getirilmemişse, verilen iznin söz konusu firmadan çıkacak her türlü yapımı kapsadığı varsayılmaktadır.

YORUMCU ADI : Yapımda eseri icra edecek olan yorumcu adı belirtilmelidir.

ARANJÖR ADI : Eseri aranje etmesine izin verdiğiniz aranjör, izin belgesinde belirtilmelidir. İzin verildiği sırada aranjör henüz belli değilse, aranje için izin verilmemeli veya bu konunun daha sonra karara bağlanacağı belirtilmelidir. Aranjman için genel olarak izin verildiği durumlarda, daha sonra belirlenen aranjöre itiraz etme hakkı başlangıçta büyük ölçüde engellenmiş olmaktadır.

İZNİN YER, SAYI VE SÜRE İLE İLGİLİ KAPSAMI : Eserin kullanılmasına ilişkin iznin; TC. sınırları içinde ve/veya dışında geçerli olup olmadığı, çoğaltmanın belli bir sayı ile sınırlı olup olmadığı ve ne kadar süre için geçerli olduğu belirtilmelidir.

ESERİN ÇOĞALTILACAĞI FORMATLAR VE ÇOĞALTIM BİÇİMİ : Kullanılmasına izin verilen eserin kullanılacağı formatlar (kaset, cd, vcd vs.) belirtilmelidir. “Her türlü görüntülü görüntüsüz yapımlar” gibi ifadeler, tüm formatlara başlangıçta izin verildiği şeklinde yorumlanmaktadır.

Ayrıca çoğaltım biçimleri de açıkça belirtilmelidir. Örneğin eserin aynı yapımcı firma tarafından karışık yapımlarda kullanılmasına izin verilip verilmediği belirtilmelidir. “Her türlü yapımlar” şeklindeki ibareler, karışık yapımlara da izin verildiği biçiminde yorumlanmaktadır.

İZİN KARŞILIĞINDA ALINAN BEDELE İLİŞKİN AÇIKLAMA : Eserin kullanılmasına izin verilmesi karşılığında bedel aldığınız mutlaka belirtilmelidir. Eğer izin verilirken herhangi bir ödeme yapılmıyor ise; “bu izin belgesi (muvafakatname), yayma hakkına ilişkin kullanım bedelinin tarafıma ödenmesi ve üyesi olduğum MESAM tarafından korunan diğer mali haklarıma ilişkin kullanım bedellerinin MESAM’a ödenmesi kaydıyla geçerlidir” biçiminde bir ibare, kullanım ücreti ödemeleri ile ilgili yapımcı ile eser sahibi ve MESAM arasında yaşanması olası sorunları başlangıçta engelleyecektir.

Üyelerimizin, eserlerin kullanılması ile ilgili izin belgelerini (muvafakatnameleri) imzalamadan önce, yukarıda belirtilen unsurları taşıyıp taşımadığını ve ne tür ifadeler kullanıldığını kontrol etmelerini, imzaladıkları belgelerin niyetlerini ve maksatlarını tam olarak yansıtmasına özen göstermelerini dileriz.