Sanatçı Nedir, Kime Sanatçı Denir?

Genel bir tarif olarak, bir düşünceyi ya da bir görselliği en güzel şekliyle yansıtan veya ifade edebilen kişiye sanatçı diyoruz.

Zanaatkâr, her hangi bir maddeyi faydalı olsun diye yapar veya ortaya getirir; sanatçı ortaya getirdiği materyali güzel ve özgün olsun diye işler. Bu amaç farklılığı, güzel sanatlarla zanaatlar arasındaki en belirgin farktır.

Sanatçı, gerçekleri estetik öğelerle birleştirerek insanların zihnine kazıyan ve aydınlık çağların başlamasına destek olan kişidir. Bunu da bazen bir heykel bazen bir şiir bazen de bir beste ile yapar.

Sanatçı olabilecek insanın, görsel ya da işitsel olarak estetik öğeler üretebilmesi gerekmektedir. Üretemeyen insan sanatçı olamaz.

Sanatkârlık, eskiden doğuştan gelen bir yetenek gibi kabul edilirdi. Günümüzde, sonradan kendini geliştirerek çok yüksek sanatkârlık seviyesine gelebilen nadide insanların olduğunu görmekteyiz.

Her yaratıcı düşünen insan sanatkâr mıdır diye sorulacak olursa bunun cevabı “hayır”dır. Çünkü her yaratıcı düşünce sanat olmadığı gibi her yaratıcı düşünen de sanatçı değildir.

Müzik sanatıyla uğraşanlar:

1. Yorumcu
2. Çalgıcı
3. Besteci
4. Aranjör olarak düşünülür.

Müzik sanatında, çeşitli unsurlar bulunmaktadır:

1. Makam, usul bilgisi ve tempo
2. Notasyon (deşifre ve dikte)
3. Ses veya çalgı kalitesi (seste detonasyon, çalgıda yapılış teknikleri)
4. Prozodi bilgisi (Ses ve çalgının sözlere göre tonlanması)
5. Diksiyon bilgisi (Ses için, anlaşılır dilde okuma; Çalgı için yay çekme, mızrap vurgu¬ları olarak düşünülebilir)
6. Yorum (Ses ve çalgıda yapılmış eserin sözü veya sadece yalın müzik eserindeki konunun gereğine göre icrası)

Müzik sanatıyla uğraşanlar, müzik sanatında bilinmesi gereken; makam ve usul bilgisi, notasyon, ses veya çalgı kalitesi, prozodi bilgisi, diksiyon bilgisi ve yorum’dan ibaret olan bilgilerle yoğrulmuş ve bu bilgilerle donatılmış olmalıdır. Bunlardan birinin eksik olması, sanat yapacak kişinin etkinliğinde menfi sonuçlar ortaya koyacaktır. Genel olarak değerlendirmeler de, bu unsurların eksik veya fazlalığına göre olmaktadır.

Söz konusu maddelerdeki teorik bilgilerden bazılarının eksik olduğu sanatçılar da vardır.

Ancak yaşadığı ortam itibariyle ve doğuştan gelen yetenekleri sayesinde bu eksiklikler, pratik olarak telafi edilmiş görünümündedir. Zamanla bu eksik görülen bilgileri, çalışarak kapatanlar da olmuştur. Bu aşamalarda geçirilen zaman ve mekân da, ayrı bir önem arz eder. Yıllar, sanatçıyı olgunlaştırır ve gerçek bir sanatçı olmasını sağlar.

Çalgıcı, besteci ve yorumcu müzik sanatında 6 madde olarak belirttiğimiz bilgiler konusunda bilinçli uygulamalar yapıyorsa, başarı derecesi yüksek olacaktır.

O halde müzikte sanatçıyı özetle şöyle tarif edebiliriz:

Müzikte, kendi alanında kusursuz icra ve yorum yaparak sonuca en iyi şekilde ulaşan kişidir.

Prof. Dr. Murat Şenel Önaldı
Yönetim Kurulu Başkanı